Niemiecki Przemysł Obronny: Rekordowy Wzrost Eksportu Broni i Globalne Wpływy

Niemiecki przemysł obronny przeżywa głębokie odrodzenie, napędzane eskalacją globalnych napięć geopolitycznych oraz historyczną zmianą w krajowej polityce obronnej. Ta rewitalizacja przełożyła się na znaczny wzrost eksportu wojskowego i solidne wyniki finansowe wiodących niemieckich firm zbrojeniowych. Niezwykły wzrost sektora podkreśla strategiczny zwrot, pozycjonując Niemcy jako kluczowego gracza w międzynarodowym handlu bronią i odzwierciedlając szerszą reorientację europejskich priorytetów bezpieczeństwa.

Ekspansja ta jest widoczna w wskaźnikach finansowych branży. Wartość niemieckiego eksportu wojskowego osiągnęła w ubiegłym roku szacunkowo 13,2 mld euro (15,5 mld USD), co stanowi znaczny wzrost z 5,82 mld euro w 2020 roku. Wzrost ten znajduje również odzwierciedlenie w wynikach giełdowych kluczowych firm obronnych; na przykład, akcje Rheinmetall wzrosły o ponad 260% w ciągu ostatniego roku, podczas gdy akcje Hensoldt wzrosły o 168%.

Globalny Krajobraz Eksportu

W latach 2020-2024 Niemcy umocniły swoją pozycję jako piąty co do wielkości eksporter głównego uzbrojenia na świecie, zgodnie z danymi think tanku SIPRI. Strategia eksportowa kraju priorytetyzuje „bliskie kraje partnerskie”, które w pierwszym kwartale 2025 roku stanowiły 80% eksportu broni, zgodnie z niemieckim rejestrem eksportu rządowego. Do tej kategorii zaliczają się kraje Unii Europejskiej, a także kluczowi sojusznicy, tacy jak Japonia, Szwajcaria, Australia, Nowa Zelandia, Korea Południowa, Singapur i Ukraina. Pozostałe 20% eksportu zostało skierowane do „innych krajów trzecich”, kategorii obejmującej znaczących odbiorców, takich jak Katar i Izrael.

Dane SIPRI dodatkowo ujawniają główne miejsca przeznaczenia niemieckiego eksportu głównego uzbrojenia w latach 2020-2024: Ukraina i Egipt otrzymały po 19% tego eksportu, a na Izrael przypadło 11%. Skład tego eksportu podkreśla również specjalistyczną ofertę Niemiec, gdzie 41% stanowiły statki, a następnie pojazdy opancerzone (16%), pociski (11%) i silniki (9,5%) w ciągu pięcioletniego okresu.

Kluczowi Gracze Branży i Ich Globalny Zasięg

Niemiecki sektor obronny opiera się na kilku dużych firmach, z których każda przyczynia się do jego szerokiego globalnego zasięgu:

• Rheinmetall: Jako największa niemiecka firma obronna, specjalizująca się w broni, amunicji i pojazdach opancerzonych, Rheinmetall jest integralną częścią europejskiej architektury obronnej. Jej raport roczny za 2024 rok wskazał, że ponad jedna trzecia jej sprzedaży pochodziła z rynku krajowego, a reszta Europy stanowiła 46,6%, Azja i Bliski Wschód 9,6%, a obie Ameryki 7,7%.
• MTU Aero Engines: Znaczący producent silników zarówno do samolotów cywilnych, jak i wojskowych, dział wojskowy MTU odnotował 13% wzrost przychodów w 2024 roku. Wyjątkowym czynnikiem napędzającym sprzedaż był silnik EJ200, napędzający samoloty Eurofighter używane przez różne siły powietrzne europejskie, kuwejckie, omańskie i saudyjskie. Geograficznie Ameryka Północna stanowiła 70% przychodów MTU w 2024 roku, a następnie Niemcy, Azja i inne regiony europejskie, choć jej skupienie na sektorze wojskowym pozostaje przeważnie w Niemczech i Europie.
• Hensoldt: Wydzielona z Airbusa w 2020 roku, Hensoldt specjalizuje się w technologiach obrony elektronicznej i sensorów. Firma raportuje silny globalny popyt, szczególnie z Niemiec i Europy, napędzany trwającymi konfliktami na Ukrainie i Bliskim Wschodzie oraz ewoluującymi zagrożeniami ze strony Chin. W 2024 roku Europa stanowiła 87,8% przychodów Hensoldt, Bliski Wschód 3,7%, APAC 3,5%, Ameryka Północna 2,6%, a Afryka 2,2%.
• Renk: Renk z siedzibą w Augsburgu produkuje skrzynie biegów do pojazdów wojskowych, w tym czołgów i okrętów wojennych. Firma dostarcza sprzęt do ponad 70 sił lądowych na całym świecie, w tym w UE, NATO, Korei Południowej, Indiach i Izraelu, a także do ponad 40 sił morskich. W raporcie rocznym za 2024 rok Niemcy stanowiły 27% jej całkowitych przychodów w wysokości 1,14 mld euro, Stany Zjednoczone 20%, a Korea Południowa 11%.
• Thyssenkrupp Marine Systems (TKMS): Jako spółka zależna konglomeratu przemysłowego Thyssenkrupp, TKMS jest czołowym budowniczym okrętów podwodnych i jednostek nawodnych. W pierwszej połowie bieżącego roku finansowego około 30% sprzedaży TKMS trafiało do Niemiec, Austrii, Szwajcarii i Liechtensteinu, a podobna proporcja do pozostałych krajów Europy Zachodniej. Ameryka Południowa stanowiła 18%, a Bliski Wschód i Afryka 15%.

Aspekty Polityczne i Etyczne

Rosnąca rola Niemiec w globalnym handlu bronią nie obyła się bez krytyki. Eksport do Izraela wywołał kontrowersje z powodu trwających zarzutów o łamanie praw człowieka w Gazie, co skłoniło niektórych polityków, w tym Ministra Spraw Zagranicznych Johanna Wadephula, do rozważenia przeglądu tych transakcji, pomimo historycznego zobowiązania Niemiec do wspierania Izraela. Niemieckie firmy, takie jak TKMS, Renk i MTU, dostarczają krytyczne komponenty, w tym części do fregat Sa’ar 6 izraelskiej marynarki wojennej i czołgów Merkava.

Podobnie, znaczne wsparcie wojskowe Niemiec dla Ukrainy od inwazji w 2022 roku spotkało się z krajową reakcją polityczną z obu stron spektrum. Skrajnie lewicowa BSW opowiadała się za zaprzestaniem pomocy wojskowej, podczas gdy elementy skrajnie prawicowej AfD wzywały Niemcy do zaprzestania dostaw broni i unikania „podsycania wojny”. Te debaty podkreślają złożone wymiary etyczne i geopolityczne, nieodłącznie związane z odnowioną niemiecką strategią eksportu obronnego.