Długotrwałe przejęcie US Steel przez japońską Nippon Steel, transakcja wyceniana na niemal 15 miliardów dolarów, dobiegła końca, zwieńczona unikalną umową, która przyznaje rządowi Stanów Zjednoczonych bezprecedensowy nadzór nad operacjami tego ikonicznego amerykańskiego producenta stali. To „historyczne partnerstwo”, sfinalizowane ponad rok po wstępnej propozycji, uwzględnia złożone kwestie bezpieczeństwa narodowego i krajowe uwarunkowania polityczne, ustanawiając nowy paradygmat dla zagranicznych inwestycji w sektorach o strategicznym znaczeniu.
Umowa ta pozycjonuje nowo połączony podmiot jako czwartego co do wielkości producenta stali na świecie, rzucając wyzwanie globalnemu rynkowi, na którym dominują chińscy producenci. To strategiczne połączenie ma na celu wzbogacenie zakładów US Steel o zaawansowane technologie Nippon Steel, wsparte znaczącym zobowiązaniem w wysokości 11 miliardów dolarów na inwestycje kapitałowe w modernizacje do 2028 roku. W zamian Nippon Steel uzyskuje rozszerzony dostęp do silnego amerykańskiego rynku stali, który w ostatnich latach umocnił się dzięki cłom nałożonym za prezydentury Donalda Trumpa i Joe Bidena.
Bezprecedensowy Nadzór Rządowy
Kamieniem węgielnym sfinalizowanej umowy jest wprowadzenie klauzuli „złotej akcji” (ang. golden share), kluczowego mechanizmu mającego na celu rozwianie utrzymujących się obaw związanych z bezpieczeństwem narodowym. Postanowienie to uprawnia rząd federalny USA do powołania niezależnego członka zarządu US Steel i przyznaje mu wyraźne prawa do wyrażania zgody na szereg kluczowych decyzji biznesowych. Obejmują one wszelkie proponowane zmniejszenie zobowiązań kapitałowych Nippon Steel, zmiany w tożsamości korporacyjnej lub siedzibie US Steel, zamknięcie lub unieruchomienie amerykańskich zakładów, a także wszelkie przeniesienie produkcji lub miejsc pracy poza Stany Zjednoczone. Dodatkowo, rząd będzie miał wpływ na kluczowe decyzje handlowe, takie jak przejmowanie konkurencyjnych amerykańskich przedsiębiorstw oraz specyficzne strategie handlowe, pracownicze i zaopatrzeniowe, pochodzące spoza USA.
Ta bezprecedensowa interwencja rządowa podkreśla rosnący trend w polityce USA, gdzie bezpieczeństwo gospodarcze jest coraz częściej utożsamiane z bezpieczeństwem narodowym, zwłaszcza w kontekście globalnej konkurencji ekonomicznej. Anthony Rapa, prawnik w firmie Blank Rome doradzający w zakresie handlu i inwestycji, postrzega to jako sygnał ewoluujących priorytetów, a nie czynnik odstraszający inwestycje zagraniczne, zauważając, że takie mechanizmy „złotej akcji” są prawdopodobnie zarezerwowane dla bardzo wrażliwych i złożonych przypadków. Podobnie Anil Khurana, dyrektor wykonawczy Baratta Center for Global Business na Uniwersytecie Georgetown, podkreśla, jak definicja bezpieczeństwa narodowego rozszerzyła się, obejmując bezpieczeństwo gospodarcze państwa, z naciskiem na strategiczną konkurencję, szczególnie z Chinami.
Droga transakcji do zatwierdzenia była znacząco uwarunkowana napiętą atmosferą polityczną, napotykając początkowy opór ze strony obu kandydatów na prezydenta. Chociaż Komitet ds. Inwestycji Zagranicznych w Stanach Zjednoczonych (CFIUS) przeprowadził swoje analizy, prezydent Trump później zasygnalizował otwartość na porozumienie, co otworzyło drogę dla koncepcji „złotej akcji” jako sposobu na pogodzenie interesów bezpieczeństwa narodowego z transakcją handlową. Aby uzyskać zgodę, Nippon Steel systematycznie rozszerzało swoje zobowiązania, zobowiązując się do utrzymania większościowo amerykańskiego zarządu i zespołu zarządzającego US Steel. Dalsze zapewnienia obejmowały zobowiązanie do braku zwolnień ani zamykania zakładów w wyniku transakcji, obietnicę nieimportowania wlewków stalowych, które mogłyby konkurować z krajowymi piecami hutniczymi, oraz zgodę na produkcję i dostarczanie US Steel z krajowych źródeł, takich jak operacje wydobywcze w Minnesocie. Japoński producent stali potwierdził również prawo US Steel do podejmowania działań handlowych zgodnie z prawem USA.
Pomyślne sfinalizowanie tej umowy odzwierciedla również złożoną wzajemną grę strategii przemysłowej i stosunków pracy. Podczas gdy Nippon Steel dąży do znacznego zwiększenia swojej rocznej zdolności produkcyjnej stali surowej do 100 milionów ton, związek zawodowy United Steelworkers, reprezentujący część pracowników US Steel, wyraził poważne obawy. W obliczu wygaśnięcia ich obecnej umowy zbiorowej w 2026 roku, międzynarodowy prezydent związku, David McCall, podkreślił gotowość do działania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa miejsc pracy, emerytur lub innych świadczeń, sygnalizując ciągłą czujność ze strony kluczowej grupy interesariuszy.
Katarzyna to dynamiczna reporterka, której pasją jest przekazywanie najświeższych wiadomości ze świata biznesu i finansów. Pracując dla bizmix.pl, współpracuje z ekspertami rynkowymi, by prezentować obiektywne i aktualne informacje bez sugerowania konkretnych decyzji inwestycyjnych.