Europejski Bank Centralny (EBC) stoi przed złożoną decyzją dotyczącą polityki pieniężnej, ponieważ najnowsze dane o inflacji przedstawiają mieszany obraz. Chociaż roczna stopa inflacji w strefie euro wykazuje oznaki spadku, utrzymująca się presja cenowa i wzrosty miesiąc do miesiąca powodują rozważania wśród decydentów politycznych przed zbliżającym się kwietniowym posiedzeniem.
Trendy inflacyjne: Dwojaka narracja
Wstępne dane z Eurostatu wskazują, że ceny konsumpcyjne w strefie euro w marcu uległy obniżeniu. Roczna stopa inflacji spadła do
2,2%, osiągając najniższy poziom od listopada 2024 r. i plasując się nieznacznie poniżej konsensusowych prognoz wynoszących 2,3%. Ponadto inflacja bazowa, która pomija bardziej zmienne składniki energii i żywności, zmniejszyła się do
2,4% rocznie z 2,6% w poprzednim miesiącu, również nieznacznie poniżej oczekiwań wynoszących 2,5%.
Jednak bliższe spojrzenie ujawnia niuanse, które osłabiają optymizm co do natychmiastowego poluzowania polityki pieniężnej. W ujęciu miesiąc do miesiąca inflacja ogólna faktycznie przyspieszyła o
0,6% w porównaniu z lutym, co stanowi najbardziej znaczący miesięczny wzrost od prawie roku. Inflacja bazowa odnotowała jeszcze większy miesięczny skok o
0,8%, najwyższy od marca 2024 roku.
Zróżnicowanie sektorowe i geograficzne
Presja cenowa utrzymuje się w niektórych obszarach. Roczny wzrost kosztów żywności, alkoholu i tytoniu wyniósł
2,9%, nieznacznie więcej niż 2,7% w lutym. Inflacja w sektorze usług, która jest kluczowym wskaźnikiem dla EBC ze względu na jej związek ze wzrostem płac i krajową aktywnością gospodarczą, spowolniła w ujęciu rocznym do
3,4% (w dół z 3,7% w lutym i najniżej od połowy 2022 r.). Pomimo tego rocznego spowolnienia, miesięczny wzrost o
0,4% sugeruje, że podstawowa presja cenowa w sektorze usług jest daleka od wygaśnięcia.
Poziomy inflacji również znacznie różniły się w poszczególnych państwach członkowskich. Francja zgłosiła najniższą zharmonizowaną roczną stopę wynoszącą zaledwie
0,9%, podczas gdy Estonia, Chorwacja i Słowacja odnotowały stopy na poziomie
4,3%. Miesięczne wzrosty cen były zauważalne w Grecji (+1,8%), Portugalii (+1,7%) i we Włoszech (+1,6%), natomiast Belgia, Estonia i Luksemburg odnotowały miesięczne spadki cen.
Niepewność polityczna i oczekiwania rynkowe
Rynki finansowe skłaniają się ku poluzowaniu polityki, wyceniając prawdopodobieństwo obniżki stóp procentowych przez EBC o 25 punktów bazowych w kwietniu na około
65%. Niemniej jednak raporty sugerują rosnące rozbieżności w Radzie Prezesów EBC. Niektórzy urzędnicy rozważają opóźnienie obniżki, woląc poczekać na więcej danych i jasności, zwłaszcza w odniesieniu do potencjalnych reperkusji gospodarczych wynikających z polityki handlowej USA za obecnej administracji i wpływu zwiększonych europejskich wydatków na obronność.
Chociaż możliwość obniżek stóp procentowych pozostaje aktywna, niepewność dotycząca działań handlowych USA i europejskiego nacisku na wydatki na obronność skłoniła niektórych członków 26-osobowej rady do opowiedzenia się za pauzą. Stopa depozytowa EBC wynosi obecnie
2,5%, obniżona z najwyższego poziomu 4%. Bank podkreślił, że przyszłe poluzowanie zależy od potwierdzenia danych, a marcowe dane dają sprzeczne sygnały.
Perspektywy ekonomistów na przyszłość
Ekonomiści oferują różne poglądy na temat prawdopodobnego kursu EBC. Sven Jari Stehn z Goldman Sachs uważa, że inflacja bazowa zmierza do celu EBC na poziomie 2% do końca roku, zauważając, że obecna polityka pieniężna wydaje się nieco restrykcyjna. Podkreślił potencjalne ryzyka spadkowe, stwierdzając: „Strefa euro stoi w obliczu istotnych ryzyk spadkowych wynikających z ceł USA, a wpływ na wzrost gospodarczy z tytułu wprowadzenia 25-procentowych ceł we wszystkich sektorach mógłby sięgnąć 1,4% PKB”.
Ruben Segura-Cayuela z Bank of America, zachowując ostrożność, zauważa trend inflacji kształtującej się poniżej oczekiwań. „Nie widzieliśmy nic w danych miesięcznych ani na rynku pracy, co podważałoby naszą opinię” – skomentował, podtrzymując prognozę, że docelowa stopa depozytowa osiągnie 1,5% do września, ale przyznając, że „wzrosło ryzyko pauzy w kwietniu”.
Bill Diviney, szef działu badań makroekonomicznych w ABN Amro, zasugerował, że chociaż wcześniej spodziewano się obniżki, kwietniowa decyzja jest mniej pewna. „Biorąc pod uwagę wsparcie fiskalne i potencjalne wstrząsy handlowe, czerwiec wydaje się bardziej optymalny dla następnego ruchu” – stwierdził, argumentując, że EBC potrzebuje więcej czasu na ocenę wpływu polityki fiskalnej, zagrożeń handlowych i wciąż przekraczającej cel inflacji w sektorze usług. „Naszym podstawowym scenariuszem jest, że EBC utrzyma stopy w kwietniu i wznowi obniżki w czerwcu” – podsumował Diviney.
Dodając kolejną perspektywę, członek Rady Prezesów EBC Olli Rehn zauważył we wtorek, że „jeśli dane mogą zweryfikować scenariusz bazowy, właściwą reakcją w polityce pieniężnej powinno być obniżenie stóp w kwietniu”.
Ostatecznie decyzja EBC w kwietniu jest złożona, na którą wpływa nie tylko zmieniająca się sytuacja inflacyjna, ale także znaczące ryzyka zewnętrzne związane z potencjalnymi zmianami w polityce handlowej i ich późniejszymi konsekwencjami gospodarczymi.