Strategiczne partnerstwo między Stanami Zjednoczonymi a Indiami, niegdyś charakteryzujące się silnymi osobistymi relacjami między ich przywódcami, obecnie przechodzi bezprecedensowy okres napięć. Ostatnie wydarzenia, napędzane przede wszystkim eskalacją sporów handlowych i zmieniającymi się układami geopolitycznymi, sygnalizują trudną fazę dla relacji budowanej starannie przez dziesięciolecia. Ta ewoluująca dynamika rodzi istotne pytania dotyczące przyszłego kierunku współpracy między dwoma największymi demokracjami świata, z daleko idącymi konsekwencjami dla globalnej architektury gospodarczej i bezpieczeństwa.
- Partnerstwo strategiczne USA-Indie przechodzi okres bezprecedensowych napięć.
- Główne przyczyny to eskalacja sporów handlowych i zmieniające się układy geopolityczne.
- Prezydent Trump nałożył 25% cła na Indie, wskazując na zakup rosyjskiej ropy.
- Postrzegana zmiana orientacji USA w stronę Pakistanu, zwłaszcza w kwestii Kaszmiru, wywołała sprzeciw Indii.
- Znaczący wzrost indyjskich zakupów rosyjskiej ropy jest głównym punktem spornym.
- Indie konsekwentnie bronią swoich interesów narodowych i autonomii gospodarczej.
Historycznie, relacje między prezydentem USA Donaldem Trumpem a premierem Indii Narendrą Modim cechowały się silnymi publicznymi przejawami koleżeństwa i zgodności w wielu obszarach. Niemniej jednak, ta postrzegana bliskość ustąpiła ostatnio widocznemu tarciu, często zaostrzanemu przez bezpośrednie publiczne wypowiedzi prezydenta Trumpa, zwłaszcza na platformach mediów społecznościowych. Eksperci polityczni są coraz bardziej zaniepokojeni, że ta zmiana może zagrozić strategicznie kluczowemu dwustronnemu więzi, narażając na szwank istotny sojusz.
Tarcia handlowe i celne
Kluczowym obszarem sporów jest polityka gospodarcza i handel. Prezydent Trump ogłosił niedawno nałożenie 25% ceł na Indie, wraz z nieokreślonymi karami, powołując się na indyjskie zakupy ropy z Rosji. Towarzyszyły temu krytyczne uwagi na temat gospodarki Indii, co wywołało znaczny niepokój w Nowym Delhi. Urzędnicy Białego Domu, wypowiadający się anonimowo, sugerowali, że działania te są częścią twardej strategii negocjacyjnej, mającej na celu przyspieszenie rozmów handlowych. Prezydent Trump dodatkowo zwiększył presję na Truth Social, oskarżając Indie o kupowanie „ogromnych ilości” rosyjskiej ropy i odsprzedawanie jej z dużymi zyskami, bezpośrednio łącząc to z trwającym konfliktem na Ukrainie i grożąc podwyższeniem ceł. Administracja Indii, która starała się zrównoważyć swój protekcjonistyczny system z otwarciem rynku na amerykańskie towary, postrzega te „nieprzemyślane i swobodne wypowiedzi” jako podważające lata dwustronnych wysiłków na rzecz zawarcia kompleksowej umowy handlowej, opisywanej przez indyjskich urzędników jako najbardziej rozległa w historii kraju.
Dywersyfikacja geopolityczna i kwestia Kaszmiru
Poza kwestiami handlowymi, istotnym źródłem napięć jest postrzegana zmiana amerykańskiej orientacji geopolitycznej w stronę Pakistanu, nuklearnego rywala Indii. Po potyczkach wojskowych w spornym regionie Kaszmiru, wielokrotne deklaracje prezydenta Trumpa o mediacji pokoju między Indiami a Pakistanem oraz oferty przedstawienia „rozwiązania” spotkały się z silnym sprzeciwem w Nowym Delhi. Indie konsekwentnie utrzymują, że Kaszmir jest sprawą wewnętrzną, zdecydowanie sprzeciwiając się jakiejkolwiek interwencji stron trzecich. Co więcej, publiczne pochwały prezydenta Trumpa dla wysiłków Pakistanu w walce z terroryzmem oraz ogłoszenie „masywnej” umowy na poszukiwania ropy naftowej z Islamabadem – sugerujące, że Indie mogłyby w końcu kupować ropę od Pakistanu – pogłębiły obawy Indii dotyczące wiarygodności USA jako partnera strategicznego.
Indyjskie zakupy rosyjskiej ropy: Ciągłe źródło irytacji
Intensywne zakupy rosyjskiej ropy naftowej przez Indie od początku konfliktu na Ukrainie stały się kolejnym znaczącym punktem zapalnym. Pomimo początkowej presji ze strony administracji Bidena na zmniejszenie importu, Indie znacząco go zwiększyły, stając się drugim co do wielkości nabywcą ropy z Rosji, po Chinach. Administracja Trumpa głośno ponowiła swoje niezadowolenie, a urzędnicy Białego Domu oskarżyli Indie o pośrednie finansowanie rosyjskiego wysiłku wojennego. Indie jednak konsekwentnie broniły swoich działań, twierdząc, że zakupy te były „koniecznością wymuszoną sytuacją na globalnym rynku” z powodu przekierowania tradycyjnych dostaw do Europy. Indie podkreśliły również, że inne narody krytykujące ich stanowisko same prowadzą handel z Rosją.
Konsekwencje strategiczne i perspektywy ekspertów
Obecne tarcia stanowią krytyczny sprawdzian dla strategicznego partnerstwa USA-Indie, które było skrupulatnie budowane przez ponad ćwierć wieku. Analitycy, tacy jak Ashok Malik, były doradca indyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych, opisują ten okres jako „czas próby”, ostrzegając, że dziesięciolecia strategicznej współpracy są zagrożone. Sreeram Sundar Chaulia z Jindal School of International Affairs w Nowym Delhi sugeruje, że te działania mogą być ulotnymi „kaprysami Trumpa”, jednak ostrzega, że znaczące transakcje finansowe i energetyczne między USA a Pakistanem mogą podważyć zaufanie Indii do Stanów Zjednoczonych, ostatecznie osłabiając strategiczne partnerstwo. Zmienna natura tych relacji, obserwowana przez niektórych ekspertów, sugeruje potencjalny powrót do przyjaznych stosunków, ale nie bez znacznej krótkoterminowej niestabilności.
Umiarkowana reakcja Indii w obliczu presji
Początkowo, oficjalna odpowiedź Indii na groźby celne była stonowana, a minister handlu Piyush Goyal podkreślał trwające wysiłki na rzecz „sprawiedliwej, zrównoważonej i wzajemnie korzystnej dwustronnej umowy handlowej”. Jednakże, Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydało później stanowcze oświadczenie, nazywając krytykę prezydenta Trumpa „nieuzasadnioną i nierozsądną”. Oświadczenie potwierdziło zaangażowanie Indii w podjęcie „wszelkich niezbędnych środków w celu ochrony swoich interesów narodowych i bezpieczeństwa gospodarczego”, podkreślając ich determinację do obrony autonomii gospodarczej i strategicznej w obliczu narastającej presji międzynarodowej.
Dariusz to specjalista dziennikarstwa finansowego z wieloletnim stażem w mediach. Jego analityczne spojrzenie na świat gospodarki oraz dogłębna obserwacja trendów w sektorze cyfrowych walut przekładają się na precyzyjne relacje, które trafiają do czytelników bizmix.pl.