Tenzje między Białym Domem a amerykańskim bankiem centralnym odżyły, koncentrując się na kierunku polityki monetarnej. Prezydent Donald Trump ostatnio zintensyfikował publiczną dezaprobatę dla prezesa Rezerwy Federalnej Jerome’a Powella, szczególnie w odniesieniu do obecnego stanowiska w sprawie stóp procentowych.
Krytyka prezydencka i żądania obniżki stóp
Prezydent Trump wyraził swoje niezadowolenie z prezesa Powella, sygnalizując chęć obniżenia stóp procentowych. Przemawiając obok premier Włoch Giorgii Meloni, Trump stwierdził: „Nie jestem z niego zadowolony”. Zasugerował ponadto możliwość usunięcia Powella z jego stanowiska, powtarzając nastroje z jego pierwszej kadencji, które budzą pytania o tradycyjną autonomię Rezerwy Federalnej od wpływów politycznych. Poprzedził to komentarz w mediach społecznościowych, w którym prezydent wezwał Powella do obniżenia stopy referencyjnej Fed, dodając mocne uwagi na temat kadencji Powella.
Jerome Powell, pierwotnie nominowany przez Trumpa w 2017 roku, rozpoczął swoją obecną czteroletnią kadencję w 2022 roku po ponownym mianowaniu przez ówczesnego prezydenta Bidena. Jego kadencja ma się zakończyć w maju 2026 roku. Powell wcześniej potwierdził swoje zaangażowanie w pełnienie swojej pełnej kadencji, podkreślając prawną podstawę niezależności Fed. Zauważył, że urzędnicy Fed pełnią długie kadencje i są chronieni przed usunięciem, z wyjątkiem „uzasadnionego powodu”.
Uzasadnienie Fed dla obecnej polityki
Krytyka prezydenta Trumpa wynika z jego twierdzenia, że inflacja nie stanowi już znaczącego zagrożenia gospodarczego. Rezerwa Federalna wdrożyła znaczne podwyżki stóp procentowych w latach 2022 i 2023, aby zwalczyć gwałtownie rosnącą inflację, która od tego czasu znacznie spadła z najwyższego poziomu, zbliżając się do celu Fed wynoszącego 2%. Faktycznie, Fed wdrożył obniżki stóp procentowych pod koniec ubiegłego roku.
Jednak Powell i inni urzędnicy Fed zasygnalizowali przerwę w dalszych obniżkach stóp. Powołują się na niepewność gospodarczą wynikającą głównie z potencjalnego wpływu znaczących taryf proponowanych przez administrację Trumpa, w tym szerokich podatków na import i konkretnych wysokich ceł na towary z Chin. Powell niedawno powtórzył, że bank centralny wymaga większej jasności gospodarczej przed dostosowaniem stóp, sugerując, że proponowane taryfy mogą w rzeczywistości zaostrzyć presję inflacyjną.
Dlaczego niezależność banku centralnego ma znaczenie
Rezerwa Federalna ma znaczący wpływ na gospodarkę USA. Jej podstawowym narzędziem jest dostosowywanie krótkoterminowych stóp procentowych. Obniżenie stóp może obniżyć koszty kredytów, potencjalnie stymulując wydatki, wzrost i zatrudnienie, co często robi się podczas spowolnień gospodarczych. Z drugiej strony, podnoszenie stóp ma na celu schłodzenie gospodarki i kontrolowanie inflacji poprzez podnoszenie kosztów kredytów, co może spowolnić wzrost, a czasem prowadzić do utraty miejsc pracy.
Konsensus ekonomiczny generalnie popiera niezależność banku centralnego. Badania sugerują, że niezależny Fed jest w lepszej pozycji do skutecznego zarządzania inflacją, ponieważ może podejmować niepopularne politycznie decyzje, takie jak podnoszenie stóp procentowych, bez bezpośredniej presji rządowej. Precedens historyczny, taki jak okres wysokiej inflacji w latach 70. za prezydenta Nixona i prezesa Fed Arthura Burnsa (który spotkał się z presją polityczną, aby utrzymać niskie stopy), kontrastuje z działaniami prezesa Paula Volckera za prezydenta Cartera. Volcker zdecydowanie podniósł stopy procentowe, aby zwalczyć inflację, mimo że spowodowało to recesję, co powszechnie uważa się za demonstrację wartości autonomii Fed.
Próby podważenia niezależności Fed, takie jak próba usunięcia prezesa z powodów politycznych, mogą mieć poważne konsekwencje rynkowe. Inwestorzy generalnie preferują niezależny Fed ze względu na jego przewidywalne zarządzanie inflacją. Taki ruch mógłby potencjalnie wywołać spadki na giełdzie i gwałtowne wzrosty rentowności obligacji, prowadząc do wyższych kosztów kredytów w całej gospodarce dla kredytów hipotecznych, samochodowych i innych form kredytu. W kontekście niepewności, warto śledzić [rynki finansowe](https://bizmix.pl/rynki-finansowe-wzrosty-w-usa-niepewnosc-globalna-banki-liderem-trump-i-handel/).
Poruszanie się po presjach politycznych i wyzwaniach gospodarczych
Prezes Powell konsekwentnie stwierdza, że decyzje Fed są podyktowane wyłącznie danymi gospodarczymi i celem przyniesienia korzyści amerykańskiemu społeczeństwu, wolnym od wpływów politycznych. „Nigdy nie będziemy ulegać żadnej presji politycznej”, zapewnił niedawno Powell, sugerując, że Fed skupi się na zwalczaniu wszelkich nowych presji inflacyjnych, potencjalnie utrzymując stopy procentowe na wyższym poziomie na dłużej, jeśli zostaną wdrożone taryfy. Więcej o wpływie taryf na gospodarkę USA przeczytasz [tutaj](https://bizmix.pl/wplyw-polityki-usa-na-finanse-firm-cla-sankcje-i-wyzwania-dla-biznesu/).
Pomimo twierdzeń prezydenta Trumpa, że Powell „uprawia politykę”, niektóre ruchy rynkowe, takie jak rosnące długoterminowe stopy procentowe, nastąpiły po ogłoszeniu kar handlowych. Podczas gdy administracja pragnie niższych długoterminowych stóp procentowych, aby ułatwić konsumentom zaciąganie kredytów, Fed kontroluje przede wszystkim krótkoterminowe stopy procentowe i ma jedynie pośredni wpływ na długoterminowe koszty kredytów.
Legalność usunięcia prezesa Fed
Ramy prawne dotyczące usunięcia prezesa Fed są złożone. Ustawa o Rezerwie Federalnej zezwala na usunięcie tylko „z uzasadnionego powodu”. Podczas gdy większość ekspertów prawnych uważa, że prezydent nie może łatwo usunąć członka Rady Gubernatorów Fed, istnieje mniejszy konsensus co do tego, czy prezydent może zdegradować ich ze stanowiska prezesa. Wszelkie próby odwołania Powella przez prezydenta Trumpa prawdopodobnie spotkałyby się z poważnym wyzwaniem prawnym, potencjalnie docierając do Sądu Najwyższego. Wyniki istniejących spraw sądowych dotyczących władzy prezydenckiej nad niezależnymi szefami agencji mogą dać pewien wgląd, chociaż unikalny status Fed może prowadzić do różnych interpretacji.
Niepewność gospodarcza i obawy rynkowe
Obecna sytuacja gospodarcza stwarza wyzwania. Podczas gdy inflacja spadła, a bezrobocie pozostaje stosunkowo niskie, proponowane przez prezydenta Trumpa taryfy wprowadzają znaczną niepewność. Te polityki handlowe ryzykują spowolnienie wzrostu gospodarczego przy jednoczesnym zwiększeniu inflacji, co komplikuje podwójny mandat Fed dotyczący stabilności cen i maksymalnego zatrudnienia.
Ta złożona sytuacja może prowadzić prezydenta do przypisywania wszelkich osłabień gospodarczych polityce Fed, a nie działaniom handlowym jego administracji. Obawy dotyczące potencjalnych konsekwencji gospodarczych rosną. Niektóre instytucje finansowe podniosły swoje prognozy dotyczące możliwej recesji, a badania nastrojów konsumenckich wykazują rosnący pesymizm co do perspektyw zatrudnienia i obawy przed powrotem inflacji z powodu taryf. Szacunki, takie jak te z Laboratorium Budżetowego na Uniwersytecie Yale, sugerują, że taryfy mogą nałożyć znaczne koszty na przeciętne amerykańskie gospodarstwa domowe z powodu wyższych cen. O aktualnej [polityce handlowej USA](https://bizmix.pl/polityka-handlowa-usa-wplyw-na-swiatowa-gospodarke-inwestycje-i-rynki/) przeczytasz więcej na naszej stronie.
Ostatecznie działania postrzegane jako podważające niezależność Rezerwy Federalnej mogą dodatkowo zdestabilizować rynki i pogłębić istniejące niepewności gospodarcze. A więcej o [gospodarce USA](https://bizmix.pl/gospodarka-usa-wplyw-polityki-trumpa-ryzyko-i-wyzwania-dla-inwestorow/) i jej przyszłości dowiesz się z naszych analiz.
Dariusz to specjalista dziennikarstwa finansowego z wieloletnim stażem w mediach. Jego analityczne spojrzenie na świat gospodarki oraz dogłębna obserwacja trendów w sektorze cyfrowych walut przekładają się na precyzyjne relacje, które trafiają do czytelników bizmix.pl.