Dobrobyt finansowy znacznie różni się w poszczególnych krajach europejskich. Chociaż dane dotyczące dochodu brutto mogą sugerować pewne trendy, dokładniejszy obraz wyłania się po przeanalizowaniu **rocznych zarobków netto** – kwoty, którą osoby fizyczne rzeczywiście otrzymują po uwzględnieniu podatków dochodowych od osób fizycznych i obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Te dane netto stanowią jaśniejszą podstawę do porównania, ujawniając znaczące różnice w dochodzie rozporządzalnym i sile nabywczej na kontynencie.
Porównanie średnich dochodów netto w Unii Europejskiej ukazuje szerokie spektrum. W 2024 r. najniższe odnotowane średnie zarobki netto w UE miały miejsce w **Bułgarii**, wynosząc 11 074 EUR, co stanowi wyraźny kontrast z najwyższymi w **Luksemburgu**, osiągającymi 50 410 EUR. Ta rażąca dysproporcja oznacza, że najwyższe zarobki w UE są ponad cztery i pół razy większe niż najniższe. Średni dochód netto w bloku UE wyniósł 29 573 EUR, na podstawie danych dla osoby samotnej bez osób na utrzymaniu, zarabiającej przeciętne wynagrodzenie.
Patrząc poza UE, kraje należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) odnotowują jeszcze wyższe liczby. **Szwajcaria** wyraźnie przoduje z 85 631 EUR, a następnie **Islandia** z 57 573 EUR. **Norwegia** również plasuje się w czołówce najlepiej zarabiających z 47 232 EUR, co stawia te kraje spoza UE na czołowych pozycjach w kategorii wysokich zarobków. W obrębie UE, po Luksemburgu, najwyższe średnie zarobki netto wykazują **Niderlandy** (47 892 EUR) i **Irlandia** (46 208 EUR). Inne nordyckie kraje UE, takie jak **Dania** (43 913 EUR), **Finlandia** (36 877 EUR) i **Szwecja** (36 147 EUR), również plasują się znacznie powyżej średniej dla UE.
Z kolei kraje Europy Południowej i Wschodniej generalnie odnotowują niższe dochody netto. **Włochy** (24 797 EUR), **Hiszpania** (24 571 EUR) i **Grecja** (18 709 EUR) znajdują się poniżej średniej UE. Najniższe liczby w bloku odnotowują głównie wschodnie państwa członkowskie, w tym **Rumunia** (12 655 EUR), **Bułgaria** (11 074 EUR) i **Węgry** (13 883 EUR).
Zarobki skorygowane o siłę nabywczą
Chociaż nominalne zarobki podkreślają znaczące luki, skorygowanie danych o **Standard Siły Nabywczej (SSN)** oferuje inną perspektywę, uwzględniając różnice w kosztach utrzymania. Patrząc przez ten pryzmat w obrębie UE, roczne zarobki netto skorygowane o SSN wahają się od 16 784 w **Słowacji** do 40 948 w **Niderlandach**. Średnia dla UE w przeliczeniu na SSN wynosi 28 906. Ta korekta zmniejsza lukę między najwyżej i najniżej zarabiającymi w UE w porównaniu z wartościami nominalnymi, chociaż znacząca różnica pozostaje.
Uwzględniając kraje spoza UE, **Szwajcaria** utrzymuje swoją przewagę w zarobkach skorygowanych o SSN z 48 331 SSN, a następnie **Norwegia** (38 712 SSN). **Niderlandy** (40 948 SSN), **Luksemburg** (37 630 SSN) i **Austria** (37 359 SSN) również należą do krajów o najlepszych wynikach. Dane te często odzwierciedlają podział Wschód-Zachód pod względem siły nabywczej, przy czym wiele państw Europy Wschodniej i Bałkanów wykazuje niższe poziomy SSN. Co ciekawe, **Portugalia**, geograficznie leżąca w Europie Zachodniej, pod względem siły nabywczej bardziej zbliża się do krajów wschodnich, spadając poniżej 20 000 SSN.
Wpływ struktury gospodarstwa domowego
Zarobki netto są znacząco zależne od składu gospodarstwa domowego, zwłaszcza obecności dzieci. Ulgi podatkowe i zasiłki rodzinne generalnie prowadzą do wyższego dochodu netto dla rodzin w porównaniu z osobami samotnymi bez osób na utrzymaniu. Na przykład, podczas gdy średni dochód netto osoby samotnej wynosi 29 573 EUR, średni dochód netto pary z jednym żywicielem i dwójką dzieci wynosi 35 656 EUR w całej UE.
Zakres tej przewagi dla rodzin jest różny. W krajach takich jak **Słowacja**, **Polska**, **Luksemburg** i **Belgia**, zarobki netto dla rodzin z dziećmi mogą być o ponad 40% wyższe niż dla osób samotnych bez osób na utrzymaniu. Na przykład, na Słowacji oznacza to wzrost z 14 070 EUR dla osoby samotnej do 19 851 EUR dla pary z jednym żywicielem i dwójką dzieci. Z kolei w krajach takich jak **Cypr**, **Finlandia**, **Norwegia**, **Hiszpania** i **Szwecja** różnica jest mniejsza, poniżej 10%. **Turcja** wyróżnia się jako wyjątek, gdzie dane dotyczące zarobków netto są podobne niezależnie od typu gospodarstwa domowego. Pary z dwoma żywicielami i dwójką dzieci zazwyczaj odnotowują najwyższy średni dochód netto, 63 523 EUR w UE, chociaż ich procentowa przewaga dochodowa nad parami bezdzietnymi może być mniejsza niż dla rodzin z jednym żywicielem.
Średnie roczne zarobki netto oblicza się poprzez odjęcie podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne płaconych przez pracownika od zarobków brutto i dodanie wszelkich przysługujących zasiłków rodzinnych. Dane te dostarczają kluczowego wglądu w faktyczne wynagrodzenie „na rękę” dostępne dla osób fizycznych i gospodarstw domowych, podkreślając prawdziwe różnice ekonomiczne oraz wpływ krajowych systemów podatkowych i opieki społecznej.
Kamil to doświadczony dziennikarz ekonomiczny, który od lat śledzi zmiany na rynkach finansowych i technologicznych. W bizmix.pl odpowiada za prezentowanie najnowszych newsów ze świata biznesu, finansów i kryptowalut, dostarczając czytelnikom rzetelnych i obiektywnych informacji.